Հայոց հիմնի խոսքերը (առաջարկություն)

Համարում եմ, որ Արամ Խաչատրյանի օրհներգի շքեղ երաժշտությունը պետք է վերականգնվի: Խոսքերը, անշուշտ պետք է փոխվեն: Այսպիսով արատից ազատվելով և լավը պահպանելով պահպանում ենք նաև պատմության շարունակականությունը: Ուստի առաջարկում եմ նոր խոսքեր: Ի՞նչ կասեք...

Հայր մեր[1] ոգուն հուրն իր անշեջ պարգևեց,

Մայր մեր հոգու այգիները ծաղկեցրեց, 

Արարության ընտրյալ օրրանը հյուսվեց,

Աստվածազարմ Հայկի օրհներգը լսվեց:

Կրկներգ:
Փա՜ռք քե´զ, միշտ փա՜ռք, զարմանաշխարհ Հայաստան,
Պայծառամիտ, ճարտարագործ-շինարար,
Հայորդիքդ ոգու կամքով անսասան՝
Դու ծաղկում ես և կերտում լույս ապագադ:
Կրկներգ

Ուսը ուսին[2] լեռներ ելան պար անեն[3]

Պատգամն իրենց հայորդիքին ցուցանեն

Որ հույսը սին բարի լույսի վերածեն

Պարերի մեջ Հայոց պարը նախընտրեն:

Կրկներգ

Հայոց տունը համայն աշխարհի սիրտն է,

Ամեն հայի ազնվական սրտում է,

Դարեր անցան, դարեր կանցնեն կգնան,

Հայորդաց հանճար գործերը կմնան:

Օրհներգի նոր խոսքերը տարբեր տեսակի խորհրդավոր երկիմաստություններ են պարունակում:

---

[1] Առաջին քառյակի առաջին տողի «մեր» բառը հանդիսանում է «հայր» բառի շարունակությունը՝ կազմելով «հայր մեր» բառակապակցությունը և միաժամանակ «մեր ոգուն» բառակապակցության մասն է: Նույնն է և երկրորդ տողում «մայր մեր» և «մեր հոգու»: Այս բանաստեղծական մեթոդը, իմ խորին համոզմամբ, բավական տարածված է եղել մեհենական ժամանակաշրջանի հայերի պոեզիայում, երբ անչափ կարևորություն էր տրվում բանաստեղծի կարողությանը խոսել հակիրճ, բայց բովանդակալից, շատ ժամանակ երկիմաստ ու եռիմաստ: Այս համոզմունքս առաջ է եկել շումերական գաղտնագրերի վերծանման ժամանակ : Այսինքն կարիք չկա գրել «Հայրը մեր, մեր ոգուն» բավական էր գրել «Հայր մեր ոգուն» և խելացի ընթերցողի համար «մեր»-ի երկյակի դերակատարությունը պարզ է: Միաժամանակ «Հայր Մեր» բառակապակցությունը ակնարկ է քրիտոնեության մեջ ամենակարևոր տերունական աղոթքին, ինչը իրար է միացնում մեհենական և քրիստոնեական ժամանակաշրջանները՝ այսպիսով առանց հակասության ամբողջացնելով Հայոց Պատմությունը:

[2]   «Ուս» բառը ունի ոչ միայն «թիակ» նշանակությունը այլ նաև «գիտելիք», և այդ իսկ պատճառով հանդիսանում է որպես «ուսանել» բայի արմատ: Հետևապես «Ուսը ուսին լեռներ ելան պար անեն» ունի ոչ միայն ալլեգորիկ նշանակություն այլ և «գիտելիքն գիտելիքի վրա հավաքելով փոխանցել պարանով (ժառանգական շղթայով) և հասնել բարձրունքների (ելան լեռներ)» :

[3] Հայոց «պար» բառը ունի երկու իմաստ – երաժշտ. պար  և պար որպես «լեռնաշղթա»: Հետևապես «Պարերի մեջ Հայոց պարը նախընտրեն» տողը նշանակում է ոչ միայն ազգայինը նախնտրեն, այլ և Հայոց պարը իբրև Հայրենիք: